Odobreno testiranje kontroverznog sistema nadzora uprkos žestokom protivljenju

Zadatak obavještajne službe je praćenje prijetnji Norveškoj iz inostranstva i predaja podataka Ministarstvu odbrane. Nadzorom nije predviđen monitoring norveških državljana unutar granica zemlje. Ipak, novi sistem će omogućiti prikupljanje velikih količina podataka i o norveškim građanima, javio je nacionalni emiter NRK.

Ranije ovog ljeta, Ministarstvo odbrane poslalo je predlog za izmjene novog Zakona o obavještajnim službama koji sadrži ono što se naziva “olakšano prikupljanje“ i koji bi omogućio obavještajnoj službi da masovno prikuplja i čuva podatke. Zakon još nije uveden, između ostalog, zbog zabrinutosti da bi mogao kršiti obaveze Norveške u pogledu ljudskih prava.

Međutim, Vlada je dozvolila obavještajnoj službi da već sada počne da razvija i testira sistem. Norveški ministar odbrane Bjorn Arild Gram iz Partije centra pozvao se na trenutnu situaciju u bezbjednosnoj politici da bi odbranio sistem.

“Trenutno složena bezbednosna situacija ukazuje da je potreba za organizovanim prikupljanjem veća nego ikad“, rekao je Gram. Upotreba sistema nadzora naišla je na protivljenje norveške Akademije nauka. Udruženje tehničkih i prirodnih nauka (Tekna), najveće udruženje akademika u Norveškoj sa 97.000 članova, iznelo je kritiku pošto je njena potpredsjednica Elizabet Haugsbo upozorila na “nesrećne posljedice“ po norveško stanovništvo.

Tekna vjeruje da ceo period konsultacija izgleda kao “lažni proces“.

“Možda to nije namjera, ali kada otvore mogućnost da se sistem testira prije nego što zaista bude spreman za razmatranje, ili cijela zakonska regulativa bude na snazi, onda to postaje podrivanje cijelog procesa konsultacija“, navodi ona.

Ona je naglasila da sistem potencijalno može doprineti masovnom nadzoru norveških građana i oštro reagovala na činjenicu da profesionalne zajednice koje postavljaju kritična pitanja bivaju ignorisane, prenosi međunarodni Sputnjik.

Ranije je novi Zakon o obavještajnim službama žestoko kritikovala, između ostalih, Policijska služba bezbjednosti, državni tužilac i Norveško udruženje urednika.

Norveška uprava za zaštitu podataka sugerisala je da je prekršen Ustav. Ministarstvo odbrane je citiralo uputstvo koje predviđa da se prikupljeni podaci ne mogu koristiti za analizu obavještajnih podataka, već samo u svrhe testiranja i razvoja i naglasilo da će olakšano prikupljanje “pomoći da se odbiju najnaprednije prijetnje Norveškoj u digitalnom prostoru“.